Sprawozdanie z realizacji operacji KSOW „Szlakami ogrodnictwa zrównoważonego w Słowenii”
Celem głównym operacji było zapoznanie się z systemem transferu wiedzy i rozwiązaniami dotyczącymi racjonalnego wykorzystania zasobów środowiska naturalnego i zachowania bioróżnorodności stosowanymi w ogrodnictwie słoweńskim.
W ramach realizacji celu zorganizowano wyjazd studyjny, w którym udział wzięło 15 liderów podmiotów działających na rzecz rozwoju obszarów wiejskich w województwie świętokrzyskim oraz sadowników, głównie z rejonu sandomierskiego. Wyjazd odbył się w dniach 16-21 sierpnia 2021 r. Podczas wizyty zapoznano się z realizacją projektów na rzecz zrównoważonego ogrodnictwa, w tym finansowanym ze środków unijnych projektem „Fruit growers for pollinators and pollinators for fruit growers” (Producenci owoców dla zapylaczy, zapylacze dla producentów owoców). Odwiedzono gospodarstwo doświadczalne w miejscowości Hrase, gdzie poza doświadczeniami projektowymi poznano specyfikę prowadzenia rodzinnego gospodarstwa sadowniczego. Na miejscu odbyło się spotkanie z dr Danilo Bevk z Narodowego Instytutu Biologii, liderem projektu. Kolejna wizyta miała miejsce w Kozjanskim Parku, gdzie zapoznano się z ideą uprawy sadów łąkowych i pracą nad zachowaniem lokalnych odmian jabłoni. Odwiedzono sad będący bankiem 50 różnych tradycyjnych odmian jabłoni, które są rozpowszechnianie w okolicznych gospodarstwach. To jedna z metod na zachowanie bioróżnorodności i wspieranie rentowności gospodarstw ogrodniczych. Gospodarzem wizyty był Dušan Klenovšek – Senior Nature Conservation Advisor.
W Instytucie Piwowarstwa i Uprawy Chmielu zapoznano się z unijnym międzynarodowym projektem propagującym naturalne materiały w uprawie chmielu, z których odpady wykorzystuje się do przygotowania nawozu lub biodegradowalnych opakowań. Odwiedzono także Ogród Roślin Aromatycznych i Leczniczych, który prowadzi dystrybucję nasion i działania edukacyjne. Spotkanie prowadziła mag. Nataša Ferant.
W kolejnym dniu wizyty zapoznano się z działalnością Słoweńskiego Stowarzyszenia Pszczelarzy. W siedzibie Stowarzyszenia w Lukovicy grupa uczestniczyła w prezentacji multimedialnej na temat realizowanych projektów na rzecz ogrodnictwa zrównoważonego oraz działań promujących pszczelarstwo i spożycie miodu, m.in. poprzez zainicjowanie zatwierdzonego przez Komisję Europejską Europejskiego Dnia Pszczoły. Wiele prezentowanych rozwiązań było interesujących również w kontekście dobrze działającej organizacji pozarządowej i jej możliwości lobbowania w ważnych dla środowiska tematach. Zapoznano się także ze specyfiką słoweńskiego gospodarstwa pszczelarskiego, budową ula i jego obsługą.
Grupa uczestniczyła także w spacerze po stolicy Słowenii Ljubljanie, która w 2016 roku uzyskała tytuł Zielonej Stolicy Europy. Zapoznano się z rozwiązaniami ograniczającymi ingerencje człowieka w środowisko naturalne, poprawiającymi jakość życia w mieście i zachowującymi bioróżnorodność – takimi jak: sady miejskie, miejska Ścieżka Pszczela, wyłączenie całego centrum miasta z ruchu samochodowego, system gromadzenia i utylizacji odpadów, system miejskich fontann z pitną wodą, system elektrycznych rowerów i samochodów.
Realizacja wizyty studyjnej dostarczyła nowej wiedzy i wielu inspiracji do pracy w organizacjach na rzecz obszarów wiejskich w naszych regionach.
